Yalansavar

Podcastımızın bu bölümünde dünya üzerindeki yaşamı büyük ölçüde borçlu olduğumuz Güneş ve bizlere olan etkileri hakkında sohbet ediyoruz.  Güneş ışınlarının hayati öneme sahip D vitamini sentezlememizi sağlarken bir yandan da ne gibi mekanizmalarla yaşlanma ve kanser gibi istenemeyen sonuçlara neden olabildiğini tartışıyor ve güneşin bu zararlı etkilerinden korunmak için alabileceğimiz önlemlerden bahsediyoruz. Güneşten gelen ultraviyole ışınlar neler, güneş kremleri nasıl çalışıyor, sağlıklı güneşlenmek için dikkat etmemiz gerekenler neler sorularına cevap arıyoruz.

Podcastımızın bu bölümünde Nobel Ödülleri ve benzeri büyük başarılara imza atmış kişilerde gözlemlenen ilginç bir fenomen olan "Nobel Hastalığı"ndan bahsediyoruz.  Nobel hastalığı, bir alanda büyük bir başarıya imza atmış bazı ünlü isimlerin ilerleyen yıllarda uzmanlık alanları dışında ve hatta kimi zaman sözdebilim alanında ortaya sürdükleri desteksiz iddialarla kendini gösteren ilginç bir durum. Sobhet boyunca Nobel ödüllerinin bilim dünyasındaki yeri hakkında sohbet ediyor, Nobel hastalığından muzdarip bazı bilim insanlarından örnekler veriyor ve bu kadar zeki insanların nasıl olup da bu yanılgılara düştüklerini tartışıyoruz.  Nobel Hastalığından muzdarip olan ünlü isimler: Linus Pauling, Luc Montaignier, Karry Mullis, Peter Duesberg, William Shockley

Bu bölümde bir alternatif tıp uygulaması olan homeopatiden bahsediyoruz. Homeopatinin temel ilkelerini, iddia edildiği etkinliğe ilişkin olası kanıtları mercek altına yatırıyor, insanlığın gelişimi boyunca ortaya çıkmış büyü ve öz düşüncesinin homeopati ile olan ilintisi ve popüler olma nedenlerinden bahsediyor ve homeopati kullanımı ile ilgili sakıncalara değiniyoruz.

Bu bölümde bir gerek klinik deneyler, gerek günlük tıp uygulamaları ve alternatıf tıpta sık kullanılan plasebo etkisinden bahsediyoruz. Geçmişten günümüze plasebo kavramı ve plasebo etkisi altında yatan fizyolojik ve psikolojik mekanizmalara değiniyor, bu etkiyi hastaların tedavilerinde etik sınırlar dahilinde ne şekilde kullanabileceğimizi tartışıyoruz.

Bu bölümde çevremizi saran elektromanyetik dalgalardan bahsediyoruz. Elektromanyetik spektrumdaki dalga türlerini bir kez daha anımsıyor, bir kısmını gözle göremediğimiz bu dalgaların etkilerini tartışıyor ve pek çok kişinin en çok endişe duyduğu  mikrodalga fırınlar, cep telefonları ve kanser ilişkisini mercek altına yatırıyoruz.

Bu bölümde tuzun insan hayatı için önemi, tarihteki yerinden ve sağlığımıza olan etkilerinden bahsediyor ve son yıllarda marketleri saran mucivzei olduğu iddia edilen Himalaya tuzunu Yalansavar merceğine yatırıyoruz.

Bu bölümde, sitemizde sıklıkla değindiğimiz alternatif tıp konusuna genel bir giriş yapıyor, alternatif tıp kavramı, etkinliği ve popülerliği hakkında sohbet ediyoruz. Alternatif tıp nedir, neye alternatif sunuyor? Bir yöntemin işe yarayıp yaramadığını nasıl anlarız? Alternatif tıp neden popüler? Alternatif tıp yöntemlerinin ne zararı var? Kullananlar nelere dikkat etmeli?

Bu bölümde safsatalar ve argüman hataları konusuna değiniyoruz. Ayrıca belirli başlı safsata örneklerine değinerek, tartışmalarda safsataları fark etmenin önemi ve fark ettiğimiz safsatalarla başa çıkmanın yollarından bahsediyoruz. Safsata nedir? İlk "safsatacılar" kimlerdi? Sık karşılaştığımız safsata örnekleri: Bir bilen safsatası (Argument from authority), Kaygan zemin argümanı (Slippery slope), Popülerlik safsatası (Argument from popularity), Öncüllük Safsatası (Post hoc ergo propter hoc). Safsataları tanımak ve kaçınmak neden önemlidir?

Bu bölümde gördüğümüz bir iddiada, okuduğumuz bir haberde örümcek hislerimizi harekete getiren şeylerden bahsediyoruz. Eleştirel düşünce sürecini nasıl işletebiliriz, bir iddianın geçerliliğinden ne zaman ve nasıl şüpheleniyoruz? Duyduğumuz bie iddianın irdelenme süreci nedir? Duyduklarımızı nereden ve nasıl teyit edebiliriz? İnternet üzerindeki doğrulama araçları neler?  

Bu bölümde astroloji hakkında sohbet ediyor ve astrolojinin tarihi, burçlara göre kişilik özellikleri ve astrolojinin geçerliliğinden bahsediyoruz: Astroloji nedir?  Zodyak, takımyıldızlar, gezegenler...Geçmişten günümüze astroloji. İnsanlar neden astrolojiye inanıyor? Astrolojinin geçerliliği olup olmadığını nasıl ve nereden biliyoruz? Astroloji ve diğer kehanet yöntemlerine inancın ne zararı var?

Uzun bir hazırlık döneminden sonra hayata geçirdiğimiz cepyayınımızın ilk bölümüzde skeptisizm / şüphecilik nedir sorusunun yanıtını arıyor ve ekip üyelerinin skeptisizme uzanan yolculuklarından bahsediyoruz: Skeptisizm, şüphecilik, eleştirel düşünce nedir? Bizler nasıl şüpheci olduk, eskiden nelere inanıyorduk? Nasıl oldu da bunlara inanmamaya başladık? Bir iddianın doğruluğunu nasıl teyid etmeye çalışıyoruz? Günlük hayatta bunlar ne işimize yarayacak?